Pieśń dziadowska "Gorzkie żale..."

Hipolit Lipiński Lirnik 1876

    Na przełomie XVIII i XIX w. zaczęły ukazywać się utwory świeckie o charakterze moralizatorskim. Były to przede wszystkim pieśni i wiersze. Do autorów, którzy zapoczątkowali ten nurt piśmiennictwa dla ludu należą dwaj pastorzy: Jan Wilhelm Alexius z Nidzicy (1735-1805) oraz Jerzy Olech z Królewca (1757-1820).

Pochodzący z Kobułt Jan Wilhelm Aleksyusz (Alexius, Aleksjusz) był księdzem ewangelickim, rektorem szkoły nidzickiej. W Nidzicy swoją posługę pełnił w latach 1762-1805. Z utworów Aleksjusza znamy jedynie obszerny wiersz pt.”Gorzkie żale ubogiej grzesznicy Ewy Turkowej rodzonej Cybulszczanki, z Burdąga w Jedwabieńskiej parafii, która z przyczyny otrucia własnego małżonka mieczem stracona została na dniu 27-go maja r.1791...”

Oryginał tego wydania nie zachował się i jest znany jedynie z przedruku w „Pięcioksięgu, czyli kancjonale gdańskim...” opracowanym przez K.C. Mrongowiusza w 1803 roku, a także z poprawionego przez G. Gizewiusza, wydania (1846 Olsztynek).

    W 1973 roku umieścił Gorzkie Żale... w antologii Karnawał dziadowski Stanisław Nyrkowski i z tej pozycji prezentuję skany tego wiersza.

Więcej na temat pieśni dziadowskiej przeczytasz na stronie http://teatrnn.pl/leksykon/node/1062/pie%C5%9Bni_dziadowskie