E. Sukiertowa -Biedrawina, dr T. Grygier „Walka o społeczne i narodowe wyzwolenie ludności Warmii i Mazur (Przewodnik po wystawie)”
W roku 1918 jednym z głównych ośrodków rewolucyjnych (obok Giżycka, Węgorzewa i Ostródy) była Nidzica, w której zgrupowano wielką ilość robotników w założonych tam warsztatach wojskowych....przewodniczący Niezależnych Socjalistów w Nidzicy Opałka wzywa ludność do walki w nadziei na zwycięski pochód Armii Czerwonej.
... W Nidzicy Rada Robotnicza i Żołnierska 14.11.1918 r. ogłosiła, że przejmuje całą władzę w swoje ręce, że poddaje pod swe rozkazy policję, więziennictwo i oddziały wojskowe. Równocześnie ustala się godzinę policyjną na 11, dla żołnierzy, zaś wszelką służbę wartowniczą ogranicza się do minimum. Delegaci Rady wykonują kontrolę nad wszystkimi urzędnikami, odpowiedzialnymi za stan bezpieczeństwa miasta jest tylko Rada Robotnicza i Żołnierska (WAPO I/258 raport landrata nidzickiego z 16.11.1918 k4)
Próby w grudniu 1919 r., wznowienia walki nie powiodły się. Jedynym wynikiem tej próby to założenie w Nidzicy nowej gazety socjalistycznej dla mazurów "Masurenfreiheit" wydawanego przez Maksymiliana Nowotkę.
W książce tej autorzy zamieścili odezwę (fotokopia) Rady Robotniczej i Żołnierskiej w Nidzicy i fragment wymienionej gazety.
...Olsztyn i niemal wszystkie miasta i miasteczka na Mazurach rozpłomieniły się czerwonymi sztandarami. Tworzyły się samorzutnie Soldaten i Arbeiterräte. Wypadkami w Nidzicy kierowali Dąbrowscy, Opałkowie, Nowotkowie. W grudniu 1918 r. i na początku 1919 r. cała władza na Mazurach spoczywała w rękach zbuntowanego ludu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz